Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu

Cumhurbaşkanına Hakaret

Yasalarda hakaret suçunun yanı sıra Cumhurbaşkanına hakaret suçu da özel olarak düzenlenmiştir. Türk Ceza Kanunu 299. Maddesine göre Cumhurbaşkanlığı makamının saygınlığına zarar verici söylemlerde bulunan kişilere çeşitli cezai yaptırımlar uygulanmaktadır. Cumhurbaşkanına ve Cumhurbaşkanlığı makamına çeşitli sıfat ve fillerin isnat edilmesi durumunda cezai yaptırım uygulanacaktır. Bu davalar asliye ceza mahkemelerinde görülmektedir.

Yasal olarak Cumhurbaşkanı makamının şerefinin korunması için düzenlenen TCK 299 ile birlikte ceza hukuku düzenlemeleri bulunmaktadır. Ceza hukuku düzenlemelerine göre özel bir madde olan TCK 299’a bağlı olarak Cumhurbaşkanına sözlü veya yazılı hakarette bulunan kişilere soruşturma açılabilir. Cumhurbaşkanına hakaret suçu için kovuşturma ve soruşturma yapılması için Adalet Bakanlığı’nın izni gereklidir.

Cumhurbaşkanı makamına karşı işlenen hakaret suçlarında farklı unsurlar bulunmaktadır. Bu suç devlete karşı işlenmiş suç olarak kabul edildiği için farklı düzenlemelere tabidir. Mahkemeler tarafından yürütülen davalarda kişilerin devlete karşı suç işlediğine dair soruşturma yapılmaktadır. Cezai yaptırımlar da bu duruma bağlı olarak gerçekleştirilir.

Hukuk alanında ciddi suçlardan biri olan Cumhurbaşkanına hakaret suçu özel bir madde olarak düzenlenmiştir. Üst cezai yaptırım sınırı 4 yıl olan suçun işlenmesi durumunda genellikle tutuklama kararı verilmektedir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu

Yargıtay tarafından gerçekleştirilen düzenlemelere göre Cumhurbaşkanına hakaret suçunun bazı unsurları vardır. Cumhurbaşkanına karşı yapılan hakaretler devlete karşı işlenen suçlar bölümünde düzenlenmektedir. Cumhurbaşkanı makamının şeref ve saygınlığının korunması için cezai yaptırımlar gerçekleştirmektedir.

Söz konusu suçun faili herhangi bir kimse olabilir. Cumhurbaşkanının yemin etmesiyle birlikte başlayan görev sırasında işlenen tüm hakaret suçları için cezai yaptırımlar ortaya çıkabilir. Cumhurbaşkanına hakaret suçundaki bazı unsurlar şu şekildedir;

• Cumhurbaşkanı makamına hakaret suçunun faili herkes olabilir.
• Suçun yüz yüze veya yoklukta işlenmesi arasında fark bulunmamaktadır.
• Hakaret suçu direk olarak işlenebileceği gibi yazı, söz, resim ve imalı şarkılar olarak da işlenebilir.
• Telefon, mektup veya basın yoluyla işlenen tüm suçlarda geçerlidir.
• Suçlanacak kişinin siyasi görevi olmasına gerek yoktur.

Belirtilen unsurların yanı sıra Cumhurbaşkanlığı makamının saygınlığını zedeleyecek söz ve davranışlarda bulunmak, savaş kışkırtıcılığı yapmak, hukuki düzenin cebren değiştirmeye yönelmek ve nefret söyleminde bulunmak gibi birçok suç, cumhurbaşkanına hakaret davasının konusu olabilir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Cezası Nedir?

Hukuk alanında karşılaşılan davalardan biri olan cumhurbaşkanına hakaret davalarının farklı özellikleri vardır. Cumhurbaşkanına hakaret suçunun cezai yaptırımlarının belirlenmesi için suç unsurunun belirlenmesi gerekmektedir. Cumhurbaşkanına hakaret suçunun işlenmesinin ardından çeşitli cezai yaptırımlar ortaya çıkabilir. Cezalar, işlenen suça ve mahkemenin kararına göre farklılık gösterir. Hakaret suçunda verilen cezalar şu şekildedir;

• Bir ve dört yıl arasında hapis cezası,
• Suçun alenen işlenmesi durumunda verilen cezanın altıda bir oranda yükseltilmesi,
• Adalet Bakanı tarafından kovuşturma izni verilmesi,

Belirtilen durumlarda cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalınabilir. Bu alanda önemli noktalardan biri de suçun alenen işlenmesidir. Cumhurbaşkanına hakaret suçunun alenen işlenmesiyle birlikte yetkili mahkemelerin cezayı altıda bir oranda yükseltme durumu bulunmaktadır. İnternetteki sosyal medya hesapları, medya araçları ve sokakta bağırarak hakaret suçunda bulunma gibi durumlarda alenen suç işlenmiştir.

Suçun alenen işlenmesi için gerekli olan bazı şartlar vardır. Olay yerinde kişilerin bulunması ve suçun başka kişiler tarafından algılanması durumunda alenen suç işleme durumu ortay çıkmaktadır. Suçun alenen işlenmesi için herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Herkese açık olan yerlerde işlenen suçlar aleni olarak değerlendirilmektedir.

Cumhurbaşkanına Hakaret Para Cezası

cumhurbaşkanına hakaret suçu

Cumhurbaşkanına hakaret davalarında ceza para cezasına çevrilebilmektedir. Dava emsali olarak örnek vermemiz gerekirse Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği gerekçesiyle hakkında soruşturma başlatılan bir gazeteci için köşe yazısındaki paylaşımlar nedeniyle cumhurbaşkanı’na hakaretten dava açıldı ve gazeteciye 11 ay 20 gün hapis cezasına karar verildi. Sanık hakkında yargıtay ceza dairesinde kendisinin gazeteci olması ve ifade hürriyeti gibi savunmaları sayesinde cezası 7 bin tl para cezasına çevrildi.

Cumhurbaşkanına Hakaret Suçunun Şartları Nedir?

Makamın saygınlığının korunması için düzenlenen Cumhurbaşkanına hakaret suçu yasasının çeşitli özellikleri vardır. Normal hakaret suçunun işlenmesi için gerekli olan bazı şartlar Cumhurbaşkanına hakaret suçunda aranmamaktadır. Cumhurbaşkanına hakaret suçu için herhangi bir kişinin suçu duyması veya görmesi yeterli olacaktır.

Kişiye hakaret davalarında hakaret davranışının en az 3 kişi tarafından öğrenilme şartı bulunmaktadır. Mağdurun hakaret suçunun işlendiği yerde bulunmaması halinde 3 kişinin hakareti öğrenme şartı aranmaktadır. Aksi halinde hakaret davalarının reddedilme durumu bulunmaktadır. Cumhurbaşkanına hakaret suçunun işlenmesi için bu tür bir şart aranmamaktadır.

Cumhurbaşkanına karşı işlenen hakaret suçları iki farklı başlıkta değerlendirilmektedir. Aleni ve gıyapta işlenen suçlar farklı cezai yaptırımlarla düzenlenmektedir. Genel olarak Cumhurbaşkanı’nın yokluğunda işlenen suçlar için 3 kişinin öğrenme şartı bulunmamaktadır. Hakaret suçu için işlem yapılması için suçu bir kişinin öğrenmesi yeterli olacaktır.

İnternet Yoluyla Cumhurbaşkanına Hakaret Suçu Nedir?

Günümüzde hukuk alanında ortaya çıkan internet yoluyla suç işleme Cumhurbaşkanına hakaret davalarında da ortaya çıkmaktadır. İnternet, sosyal medya, sokak, dijital medya kanalları ve televizyon gibi farklı mecralarda Cumhurbaşkanına hakaret etmenin cezai yaptırımları bulunmaktadır. Son dönemlerde internet yoluyla işlenen Cumhurbaşkanına hakaret suçu sık sık gündeme gelmektedir.

Günümüz dijital teknolojisinde popüler hale gelen Instagram, Facebook ve Twitter gibi mecralarda işlenen Cumhurbaşkanına hakaret suçları için cezai yaptırımlar uygulanabilmektedir. Bu suçun tespit edilmesi işlemi IP adresi yoluyla yapılmaktadır. İlgili birimler suçun işlendiği hesabın IP adresi bilgilerine ulaştıktan sonra adres ve kimlik bilgilerine ulaşabilmektedir. İnternet üzerinden işlenen Cumhurbaşkanına hakaret suçunda aleniyet unsuru oluşmaktadır.

İnternet yoluyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan gıyabında yapılan hakaretlerde cumhuriyet başsavcılığı direk soruşturma başlatabilmekte ve 3 kişi öğrenme şartı aranmamaktadır. Bu davalarda Yargıtay 16. Ceza Dairesi nin emsal kararları bulunmaktadır.